Depresja, jak leczyć?

23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Został on ustanowiony przez Ministra Zdrowia w 2001 roku.

Od tego czasu Stowarzyszenie Aktywnie Przeciwko Depresji organizuje z tej okazji różnego rodzaju inicjatywy.

Celem tego dnia jest upowszechnienie wiedzy na temat depresji i zachęcenie chorych do leczenia. Mimo tego, że występuje bardzo często, wciąż jest stygmatyzowana, a osoby na nią cierpiące wstydzą się szukać pomocy. Depresja można, a nawet trzeba leczyć. Niestety choroba ta często powraca.

Czym jest depresja?

Jest to bardzo podstępna choroba, która nie zna ani płci, ani wieku, ani rasy, ani pochodzenia. To niezwykle wyniszczające organizm schorzenie, którego nie wolno lekceważyć.

Jego objawy uwidaczniają się w stopniowej utracie radości z życia i odczuwania przyjemności. Towarzyszy temu długofalowe obniżenie nastroju i przeżywania, które połączone jest ze zobojętnieniem na wszystko, na to co się dzieje obecnie i co się ma stać w przyszłości.

U osób z depresją obserwuje się zmienność i drażliwości nastroju, trudności w kontrolowaniu emocji oraz przeważający nastrój smutku. Często u takich osób występują napady płaczu, które coraz trudniej kontrolować.

Dla osoby popadającej w stany depresyjne, bardzo trudnym staje się podejmowanie różnych decyzji w codziennych czynnościach. Stan depresyjny wiąże się z ograniczeniem aktywności życiowej, ze stopniową utratą dotychczasowych zainteresowań i możliwości racjonalnego odbierania otoczenia.

Niestety u osób z depresja pogłębia się poczucie lęku, a pacjentowi trudno jest określić, czego tak naprawdę się boi. Ciągłe i chroniczne obniżenie nastroju prowadzi do narastającego poczucia utraty sensu sensu życia, które z czasem przeradza się w poczucie bezsilności, rezygnację aż w końcu myśli o śmierci.

Jednak bywa i tak, że choroba skrywa się pod pozornym uśmiechem. W przypadku depresji wysokofunkcjonującej – maskowanej, zwanej też uśmiechniętą depresją, jest inaczej. Cierpienie psychiczne, czy lęk są maskowane właśnie uśmiechem. Szacuje się, że nawet około 40% chorych na depresję, może właśnie cierpieć na ten jej rodzaj.

Oznaki depresji

Przedłużające się stany depresji wywołują wiele niekorzystnych dla organizmu efektów, m.in:

zaburzenie koncentracji i uwagi,
odczucie pogarszającej się pamięci i funkcji poznawczych
zaburzenia snu
zmniejszenie lub utrata apetytu
spadek libido
u kobiet zaburzenia w cyklu płciowym i miesiączkowym
skrajne wahania samopoczucia

Przyczyny depresji

Do przyczyn depresji można zaliczyć:

czynniki biologiczne, wśród których można zaliczyć między innymi genetyczne,
czynniki psychologiczne,
czynniki społeczne
czynniki kulturowe.

Depresja. Kiedy zgłosić się do psychiatry?

Kiedy powinna zapalić się nam czerwona lampka ostrzegawcza? Niepokojące może być już dwu- czterotygodniowe utrzymywanie się objawów gorszego nastroju.

Uwagę otoczenia powinny zwrócić zmieniające się dobowe wahania samopoczucia u osoby, u której można podejrzewać stany depresyjne.

Symptomatyczne jest pojawianie się zwrotów „chciałbym usnąć i więcej się nie obudzić”, „jest mi wszystko jedno”, „proszę Boga o śmierć”

Jest to nic innego, jak czytelne wołanie o pomoc pacjenta, który w ten sposób informuje otoczenie o swoich tendencjach samobójczych.

Jakie są sposoby leczenia depresji?

Do najpopularniejszych metod leczenia depresji należą psychoterapia i psychoedukacja, polegają one na rozmowach z pacjentem i pomocy w rozwiązywaniu jego problemów, we wsparciu go w jego życiu emocjonalnym.

Do skutecznych metod należy fototerapia, która polega na powtarzalnej ekspozycji na światło o określonym natężeniu.

Z bardziej inwazyjnych poleca się elektrowstrząsy (mogą być stosowane, kiedy współistniejące schorzenia somatyczne ograniczają stosowanie leków lub kiedy są one dla pacjenta nieskuteczne) i farmakoterapię, czyli zastosowanie leków przeciwdepresyjnych.

Nie można też zapomnieć o diecie i aktywności fizycznej.

Przesilenie zimowe – kiedy występuje?

Na przełomie lutego i marca może pojawić się tzw. depresyjne przesilenie zimowe. Spadek nastroju w tym czasie może wynikać z niedoboru witaminy D, której źródłem jest promieniowanie słoneczne.

Osoby nieprzebywające często na słońcu, są więc bardziej podatne na depresje, nie tylko tę sezonową. W okresie jesienno-zimowym warto więc dostarczać organizmowi witaminy A, D i kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6.

Kto może najsilniej odczuwać przesilenie zimowe?

Największy wpływ tego przesilenia odczuwają osoby ze zmniejszoną możliwością adaptacji do warunków pogodowych. W większości przypadków jest to stan, który po pewnym czasie sam mija.

W sytuacji, gdy utrzymuje się zbyt długo, można wówczas skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu, by upewnić się, że nie jest to początek poważniejszych problemów zdrowotnych.

Depresja „pocovidowa”

W ostatnim roku, obok znanych lekarzom zdiagnozowanych typów depresji pojawiła się nowa jej odmiana. Specjaliści identyfikują ją z istnieniem pandemii wirusa covid-19.

U pacjentów, którzy przechorowali covid obserwuje się trwające zaburzenia depresyjne i lękowe oraz mogące wynikać z nich przewlekłe uczucie zmęczenia oraz zaburzenia snu. Stwierdzono również znaczne pogorszenie tzw. zdolności poznawczych, czyli objawy przypominające otępienie.

Depresja a preparaty z apteki

W aptece możesz znaleźć wiele preparatów, które będą sprzyjać poprawie samopoczucia, mając wpływ na uspokojenie nastroju i wsparcie ogólnego stanu organizmu.

Znajdziesz je w następujących kategoriach:

„Dobre rady” w depresji

W stosunku do osoby z depresją unikaj zdań typu:

„Weź się w garść!”
„Inni mają gorzej!”
„Nie przesadzaj!”
„Wyjdź do ludzi!”
„Znajdź sobie zajęcie!”
„Nie rób mi tego!”
„Uśmiechnij się!”
„Życie nie jest bajką!”

FAKTY i MITY na temat depresji:

Mit: Depresja nie jest prawdziwą chorobą

FAKT: Depresja jest klasyfikowana w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD10.

Mit: Depresja jest wymysłem firm farmaceutycznych.

FAKT: Depresja jest chorobą, rzeczywistym problemem, z którym zmagają się pacjenci.

Mit: Dotyka ludzi słabych i leniwych.

FAKT: Może dotknąć każdego, bez względu na wiek, płeć, pochodzenie, wykształcenie itp.

Mit: Mężczyźni nie mają depresji.

FAKT: Na depresję chorują zarówno mężczyźni jak i kobiety.

Mit: Jeśli Twoi rodzice mieli depresję, Ty też zachorujesz.

FAKT: Skłonność do wystąpienia depresji może być uwarunkowana genetycznie, jednak nie ma 100 % pewności, że zachorujesz

Mit: Podłożem choroby jest zawsze trudna sytuacja życiowa.

FAKT: Przyczyn choroby jest wiele, wśród nich np. zmiany hormonalne lub zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego.

Mit: Wir pracy leczy depresję.

FAKT: W leczeniu stosuje się psychoterapię i farmakoterapię.

Mit: Antydepresanty zmieniają osobowość.

FAKT: Leki przywracają równowagę organizmu i poprawiają stan wielu pacjentów, jednak nie zmieniają osobowości.