wczytywanie

Dużymi krokami zbliża się do nas wiosna, a wraz z nią powtarzający się co roku problem kleszczy i chorób przez nich przenoszonych.

Dzisiaj w skrócie przyglądniemy się temu obszernemu tematowi i spróbujemy usystematyzować wszystko, co powinniśmy wiedzieć o tych pajęczakach.

Co to są kleszcze i jak wyglądają?

Te niewielkie, bo mierzące do 30 mm, a w większości nieprzekraczające 15 mm pajęczaki są bardzo liczną grupą. Szacuje się, że na świecie jest ok.900 gatunków kleszczy, a w Europie ok. 70. W Polsce żyje aż 19 gatunków pajęczaków, przy czym te najpopularniejsze to kleszcz pospolity i kleszcz łąkowy.

Ich maleńkie i okrągłe ciało wyposażone jest w aparat gębowy, którym wcina się w skórę swoich żywicieli. Kleszcz nacina skórę aparatem przypominającym nożyczki, a następnie tworzy otwór w tkance. Mocno przytwierdzony za pomocą kolców zaczyna pasożytniczą ucztę.

Ugryzienie kleszcza nie boli, gdyż pajęczaki te wprowadzają do naszego organizmu substancje znieczulające, przeciwzapalne i przeciwkrzepliwe. Swoich żywicieli wyszukują dzięki zmysłom, reagującym na ruch powietrza, drgania gruntu, zapach potu, feromonów i ciepło.

Gdzie najczęściej można spotkać kleszcze i jak polują?

Kleszcze można spotkać niemal wszędzie, zarówno na wsi jak i w mieście. Występują one w parkach, na działkach rekreacyjnych czy łąkach. Najczęściej możemy je spotkać w lasach liściastych i mieszanych, wzdłuż ścieżek leśnych, którymi często uczęszczają nie tylko ludzie, ale i zwierzęta, gdyż i one mogą być nosicielami tych pasożytów. Na żywicieli czekają często w ściółce leśnej, miejscach porośniętych wysoką trawą, paprociami czy w gęstych zaroślach.

Wbrew powszechnej opinii kleszcze nie skaczą na nas z drzew. Są one swego rodzaju wspinaczami, mogącymi wspiąć się na wysokość 120-150 cm. Czekają cierpliwie, aż żywiciel zabierze je ze sobą, ocierając się o rośliny. Kleszcz może wędrować po naszym ciele nawet godzinę w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca. Najczęściej wbija się w miejsca, gdzie skóra jest najdelikatniejsza, czyli na głowie, za uszami, na granicy włosów, na karku, na ramionach, pod pachami, pod biustem, w okolicach pępka, w pachwinach, w okolicach miejsc intymnych czy pod kolanami. Pasożyt ten może żerować nawet 6-7 dni. W tym czasie znacznie powiększa swoje rozmiary.

Kleszcze najbardziej aktywne są od marca do kwietnia oraz do przełomu października i listopada. Szczyt ich aktywności przypada na okres maj-lipiec. Czas największej aktywności dobowej przypada natomiast na godziny 8-12 oraz 16-20.

Kleszcze nie przeżywają spadków temperatury przekraczających dopiero –7 stopni, dlatego więc łagodne zimy i wilgotne lata sprawiły, że populacja tych pasożytów stale się zwiększa.

Dlaczego kleszcze są groźne?

Ukłucie tego pajęczaka może prowadzić do powstania zmian skórnych alergicznych czy zapalnych. Kleszcze są nosicielami wielu chorób bakteryjnych, wirusowych czy pierwotniakowych.

W Europie do chorób przenoszonych przez kleszcze należą głównie borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu (KZM).

Borelioza

To najczęściej występująca choroba odkleszczowa wywołana przez bakterie-krętki Borrelia burgdorferi.

Pierwsze objawy tej choroby mogą pojawić się po około 10-14 dni po ukłuciu. Typowym objawem boreliozy jest tzw. rumień wędrujący, występujący u ok. 40-50% chorych.

Rumień jest zmianą skórną o kształcie pierścienia lub owalną, czerwony lub czerwonawy, mogący się powiększać. Często ma on średnicę ok. 5 cm, choć w początkowym stadium może ona nie przekraczać 1-1,5 cm. Rumień nie zawsze jest widoczny.

Obok tej zmiany skórnej mogą pojawić się objawy grypopodobne, senność, zawroty i bóle głowy oraz objawy neurologiczne takie jak np. porażenie nerwu twarzowego. Objawy boreliozy mogą pojawić się po kilku miesiącach, a nawet latach od zarażenia.

Jeśli wiemy, że ukłuł nas kleszcz i mamy opisane powyżej objawy udajmy się do lekarza, gdyż boreliozę można leczyć. Najczęściej stosuje się antybiotyki. Kuracja trwa zwykle średnio 28 dni.

Pamiętajmy! Każde podejrzenie zakażenia trzeba i należy skonsultować z lekarzem!

Niestety na boreliozę nie ma szczepionki.

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM)

Jest to bardzo groźna choroba wirusowa układu neurologicznego. Szacuje się, że ok. 13-15% kleszczy może być nosicielami tego wirusa.
Do zakażenia dochodzi w ciągu kilku pierwszych minut wysysania krwi przez kleszcza.

Pierwsze objawy choroby pojawiają się już po ok. 7-14 dniach. Początkowo mają przebieg podobny do grypy. Pojawiają się takie objawy jak gorączka, bóle głowy, mięśni i stawów oraz wymioty, nudności i biegunka.

U większości chorych trwają około tygodnia. Zdarza się jednak, że u części zakażonych po ośmiu dniach poprawy samopoczucia rozwija się dalsze zakażenie. Do objawów wspomnianych wcześniej dołączają: sztywność karku, światłowstręt lub nadwrażliwość na dźwięki.

Przebieg tej choroby może być ciężki i w niektórych przypadkach prowadzić do kalectwa, a nawet śmierci. Bardzo często zdarza się jednak, że zakażenie przebiega bezobjawowo.

Współczesna medycyna nie dysponuje niestety lekami, którymi można skutecznie zabić wirusa KZM. Jedyne leczenie, jakie można zaproponować pacjentom to łagodzenie dolegliwości przez podanie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, a w wyjątkowych sytuacjach kortykosteroidów oraz poddanie chorego rehabilitacji.

Najskuteczniejszą metodą ochrony przed KZM jest szczepienie. Niestety w Polsce zaszczepionych jest ok. 1 % populacji, a szkoda, bo z roku na rok rośnie liczba zachorowań na KZM.

Szczepienie ochronne można rozpocząć o dowolnej porze roku, jednak najlepiej to zrobić przed sezonem, czyli zimą. Do szczepienia kwalifikuje lekarz. Warto wspomnieć, że szczepionki są bezpieczne i można je podać już dzieciom, które ukończyły pierwszy rok życia. Zatem szczepmy się!

Co robić, gdy ukłuł cię kleszcz?

Przede wszystkim zachować spokój. To, że ukłuł nas kleszcz, nie oznacza ciężkich powikłań. Ważne jest, żeby jak najszybciej usunąć pasożyta ze skóry. Najlepiej usunąć go za pomocą plastikowej pęsety. Alternatywą są pompki ssące czy małe lassa do wyciągania kleszczy. W aptece znajdziesz wiele tego typu przyrządów.

Jeśli masz już odpowiedni sprzęt to czas na wyciągnięcie pasożyta. Chwyć go tuż przy skórze i zdecydowanym ruchem pociągnij ku górze. Pamiętaj kleszcz to nie śrubka, którą się wykręca! Po usunięciu go dokładnie umyj ręce i zdezynfekuj miejsce ukłucia np. alkoholem. Usuniętego kleszcza najlepiej zmiażdżyć za pomocą twardego przedmiotu jak np. kamień. Nie spuszczaj kleszcza w toalecie, gdyż może on przetrwać w wodzie.

Mitem jest, żeby kleszcza smarować tłuszczem, polewać benzyną, alkoholem, zmywaczem do paznokci czy przypalać. Stosowanie tych metod może zwiększyć ryzyko infekcji.

Nie martw się, jeśli podczas wyciągania kleszcza kawałek aparatu gębowego zostanie w skórze. W tym przypadku jest to tylko jego część, najczęściej ryjek i nie stanowi ona zagrożenia dla zdrowia. Po jakimś czasie nasz organizm samoistnie usunie „ciało obce”.
Teraz zostaje tylko obserwacja miejsca ukłucia. Jeśli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy, udajemy się do lekarza.
Jeśli nie jesteś pewny tego czy poradzisz sobie z usunięciem kleszcza lub boisz się to zrobić, zgłoś się do najbliższego punktu medycznego takiego jak np. ośrodek zdrowia.

Jak uchronić się przed kleszczami?

Nie rezygnuj ze spacerów na łonie natury! Niech strach przed ugryzieniem nie odbiera nam przyjemności z obcowania z naturą. Wystarczy przestrzegać kilku podstawowych zasad, aby czuć się w miarę bezpiecznie.

Oto one:

  • odpowiedni ubiór-długi rękaw najlepiej zakończony ściągaczem, długie spodnie, czapka i zakryte buty
  • odpowiedni kolor ubrania- nie dlatego, że kleszcze nie widzą jasnych kolorów, ale dlatego, że na jasnej odzieży lepiej je widać
  • unikać siadania, leżenia bezpośrednio na trawie i pod krzewami, a podczas biwakowania przycinać roślinność wokół namiotu
  • stosowanie repelentów, czyli środków odstraszających kleszcze. Można je dostać w aptece, gdzie jest ich szeroki wybór. Nanosimy je bezpośrednio na skórę lub na ubranie
  • szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.

Zatem uzbrojeni w podstawową wiedzę o kleszczach ruszajmy śmiało w las i na łąkę! Czerpmy garściami z natury i jej piękna! Podziwiajmy świat dookoła i nie pozwólmy, by strach przed kleszczem nam to przyćmił!

Preparaty przeciwko kleszczom

W naszej aptece znajdziesz wiele produktów, które zapobiegną wbijaniu się kleszczy:

 

Zestawy do usuwania kleszczy

Jeśli jednak to już nastąpi znajdziesz u nas urządzenia do bezbolesnego usuwania tych pajęczaków z ciała:

Odbierz zamówienie
za darmo w jednej
z naszych aptek
zapłać on-line
lub przy odbiorze
masz wątpliwości?
nasz farmaceuta
chętnie pomoże!

Newslleter

Zapisz się do naszego newslettera i bądź na bieżąco

Trwa przetwarzanie danych...

W naszej drogerii za zakupy zapłacisz szybko i bezpiecznie!

Drogeria internetowa - płatności on-line
Strony internetowe Nowy Sącz